Τα χρόνια που θα ακολουθήσουν την απελευθέρωση της Χίου και του Πιτυούς, διακρίνονται από μερικά ακόμη αξιόλογα περιστατικά.
Το χωριό θα πληρώσει τον δικό του φόρο αίματος στους πολέμους που θα ακολουθήσουν. Έτσι, το 1913, στον δεύτερο βαλκανικό πόλεμο θα σκοτωθεί στη μάχη του Κιλκίς ο χωριανός στρατιώτης Στυλιανός Λεώβαρης. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου το1916 θα σκοτωθεί στο Μακεδονικό μέτωπο ο Ηλίας Στάσης. Στην Μικρασιατική εκστρατεία 1919-1922, θα σκοτωθούν οι Αποστολής Μ. Πέτρος, Κωστάλας Μαρ. Γεώργιος και ο μικρασιάτης πρόσφυγας που κατοικούσε στο Πιτυός από το 1914, Μήτρος Δημ. Γεώργιος.
Σε δύο φάσεις, το 1914 και μετά το 1922-23 το Πιτυός θα δεχτεί όπως και η υπόλοιπη Χίος πρόσφυγες από τα Μικρασιατικά παράλια για μόνιμη εγκατάσταση.Ο ερχομός των προσφύγων θα οδηγήσει σε μια μεγάλη αύξηση του πληθυσμού του χωριού το οποίο θα φτάσει στον μεσοπόλεμο να αριθμεί 550-600 κατοίκους.
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1910, το Πιτυός όπως και όλα τα γειτονικά βορειόχωρα θα συγκλονιστούν από την υπόθεση του φυγόδικου Γιώργη Πέτικα, του πρώτου και μοναδικού «κοινωνικού ληστή» της σύγχρονης ιστορίας της Χίου. Ο Πέτικας θα κάνει την ευρύτερη περιοχή του Πελλιναίου και του Όρους λημέρι και καταφύγιο του επί χρόνια με την ανοχή των τσοπάνηδων και των χωρικών της περιοχής που τον προστατεύουν όταν καταζητείται για ένα «έγκλημα τιμής» που έκανε, δολοφονώντας αυτόν που παντρεύτηκε την αγαπημένη του στις Αμάδες.
To 1924 o Πιτυανός Γιώργος Χλωρός, είναι ο ιδρυτής του ποδοσφαιρικού προσφυγικού σωματείου της Μικρασιατικής, ο πρώτος από τους γηγενείς Χιώτες που ασχολήθηκε με το άθλημα που ήκμαζε στη Σμύρνη ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, με ομάδες σαν τον Πανιώνιο και τον Απόλλωνα και εισήχθη στο νησί από τους πρόσφυγες. (βλέπε https://web.archive.org/web/20190706174110/http://www.sportschios.gr/2012/09/01/istoria-tou-podosfairou-sti-xio-1924/)
Το 1925 με δωρεές χωριανών του εξωτερικού, θα χτιστεί το σχολείο του χωριού. Την δεκαετία του 1930, επί κυβερνήσεως Βενιζέλου θα φτιαχτεί ο σύγχρονος δρόμος Χίου-Αγίου Ισιδώρου σε πρώτη φάση, συνδέοντας οδικώς το Πιτυός με την πόλη. Λίγα χρόνια αργότερα θα φτιαχτεί και η προέκταση του, προς την Βολισσό και την Αμανή. Στο μεγάλο εργοτάξιο που θα φτιαχτεί επί διετία στη έρημη κοιλάδα του Αγίου Ισιδώρου θα βρουν δουλειά δεκάδες χωριανοί. Στην ίδια περίοδο εκεί, η προσφυγική οικογένεια Κουρούνη θα φτιάξει το ιστορικό καφενείο-ζυθεστιατόριο και σταθμό συνάντησης. Μέχρι τις μέρες μας, ένα από τα πιο εμβληματικά μαγαζιά εστίασης της Χίου.
Την δεκαετία του 30 θα αρχίσει από ντόπιους και μετακινούμενους ρητινοκαλλιεργητές και η συστηματική εκμετάλλευση του πευκοδάσους στην περιοχή που πήρε το όνομα Ρετσινάδικα και βρίσκεται μοιρασμένη μεταξύ Πιτυούς και Κατάβασης. Η παραγωγή θα διακοπεί προσωρινά κατά τη διάρκεια του πολέμου και θα ξεκινήσει πάλι από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Στη δεύτερη περίοδο, θα υπάρξουν συμβόλαια ενοικίασης μεταξύ των δύο κοινοτήτων από τη μια μεριά και των ρητινοκαλλιεργητών από το Προκόπι, το Πήλι, την Βλαχιά και άλλα χωριά της Βόρειας Εύβοιας, οι οποίοι έστηναν κάθε χρόνο πρόχειρα καλύβια στην περιοχή του δάσους.
Κατά τη διάρκεια του β παγκοσμίου πολέμου πάνω από 40 Πιτυανοί θα πολεμήσουν στον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο και δύο εξ αυτών, οι Γιώργος Αντ. Λιόβαρης και Δημήτρης Κυρ. Χάβιαρος θα σκοτωθούν.
Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, το χωριό δεν θα γνωρίσει καμιά δράση πέρα από τη διέλευση από αυτό και τη φυγάδευση από μέλη της αντίστασης της Χίου, μερικών Νεοζηλανδών στρατιωτών, εγκλωβισμένων στην ηπειρωτική Ελλάδα το 1941 με τη κατάρρευση του μετώπου. Αυτοί ήρθαν με καΐκι στις δυτικές ακτές της Χίου, διήλθαν από τον Άγιο Ισίδωρο και βοηθήθηκαν από την οικογένεια Κουρούνη, για να προωθηθούν στα ανατολικά παράλια και από εκεί στον Τσεσμέ της ουδέτερης Τουρκίας. (βλέπε Νίκος Γ. Κουρούνης, Γεγονότα & Αναμνήσεις μιας ζωής, εκδ ΑΛΦΑ ΠΙ, Χίος 2020, σελ 85-86)
Η πείνα κατά τη διάρκεια της κατοχής, ελάχιστα έπληξε το σχεδόν αυτάρκες εκείνη την εποχή, κτηνοτροφικό χωριό. Αντίθετα, οι Πιτυανοί τσομπάνηδες σε μεγάλο βαθμό είναι εκείνοι που θα τροφοδοτήσουν τα γειτονικά Καρδάμυλα αλλά και την Χώρα, καθώς ο ναυτικός και εμπορικός τους πληθυσμός θα υποφέρει λόγω του εμπάργκο και του αποκλεισμού εξαιτίας του πολέμου.
Όπως σε γενικές γραμμές, τα τραγικά γεγονότα του εμφυλίου πολέμου δεν θα πλήξουν άμεσα το χωριό, παρόλο που υπήρχαν μερικά αξιοσημείωτα περιστατικά στα όρια των βοσκοτόπων του, όπως στην μάχη της Αχλάδας στο Αίπος που εξελίχθηκε μέχρι και την Σκάφη και στη συμπλοκή στη γειτονική Κυδιάντα – που ακολουθήθηκε από ανθρωποκυνηγητό μέχρι το Φλώρι – που συνετέλεσαν στην ερήμωση της. Και τα δύο περιστατικά θα γίνουν τους πρώτους μήνες του 1948 (βλέπε Γιάννης Πριόβολος, Στοιχεία από το περιθώριο της Ιστορίας: Μαρτυρίες Χίων 20ου Αιώνα, εκδ Αιγείας 2009, σελ 152-170)
Μεταπολεμικά ο σεισμός του 1949 θα πλήξει αρκετά την Βόρεια Χίο, μαζί και το Πιτυός, Είναι τότε που θα καταστραφεί η βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας Σπηλιωτίνας – θα γκρεμιστεί ύστερα από λίγα χρόνια – και θα πληγεί σημαντικά η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Κάστρου. Ζημιές μεγάλες θα πάθει και το σχολείο το οποίο θα τεθεί εκτός λειτουργίας μέχρι και τα τέλη του 20ου αιώνα, που θα αναστηλωθεί ως ξενώνας πλέον. Την θέση του, θα πάρει το νέο κτίριο του σχολείου στα δυτικά του σημερινού πάρκινγκ.
Η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση και η μαζική στροφή των Πιτυανών στη ναυτοσύνη – το Πιτυός θα βγάλει δεκάδες πρώτους και δεύτερους καπετάνιους και πολλά στελέχη ανώτερων πληρωμάτων στην ποντοπόρα εμπορική ναυτιλία – θα δώσουν το οριστικό πλήγμα στην πληθυσμιακή σύσταση και τον κατεξοχήν κτηνοτροφικό χαρακτήρα του χωριού. Έτσι από 550 κατοίκους και 15.000 αιγοπρόβατα την δεκαετία του 50, στις μέρες μας το χωριό θα απομείνει με 40 μόνιμους κάτοικους με μέσο όρο ηλικίας άνω των 60 ετών και όχι πάνω από 500 αιγοπρόβατα συνολικά.
Αυτή την ερημοποίηση, δεν μπόρεσε να αποτρέψει, ούτε ο ερχομός του ηλεκτρισμού και του τηλεφώνου στο χωριό (δεκαετία 50) ούτε η χάραξη του νέου δρόμου Πιτυός – Καρδάμυλα την ίδια εποχή, ούτε οι συνεχείς ενέργειες επίλυσης του προβλήματος ύδρευσης-αποχέτευσης από όλες τις κοινοτικές και δημοτικές αρχές, ούτε η κατασκευή του στρατιωτικού φυλακίου στον Άγιο Ισίδωρο μετά τα γεγονότα του 1974 (και η συνακόλουθη ροή στρατιωτών και επισκεπτών προς το χωριό), ούτε τέλος και η κατασκευή του Αγροτικού Ιατρείου στις αρχές του 21ου αιώνα, δωρεά Αντωνίου Χλωρού.
Η ρητινοκαλλιέργεια στο δάσος του Πιτυούς εγκαταλείφθηκε ως οικονομικά ασύμφορη το 1976 και από το 1980 και μετά, το παρατημένο δάσος θα υποστεί τις συνέπειες της πύρινης λαίλαπας πολλές φορές. Η είσοδος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα σηματοδότησε μια περίοδο αγροτικής αναδιάρθρωσης που έκανε μη συμφέρουσα τη διατήρηση της παραδοσιακής κτηνοτροφίας.Αναπόφευκτα, το κουδούνι του σχολείου χτύπησε για τελευταία φορά τον Ιούνιο του 1988.
Αντίθετα σε όλο το διάστημα των τελευταίων δεκαετιών το Πιτυός, το Αίπος και η ευρύτερη περιοχή της Βόρειο-Ανατολικής Χίου έχει γίνει αποδέκτης πιέσεων – ανεπιτυχών μέχρι στιγμής – από την κεντρική εξουσία διαχρονικά, για μια σειρά «ενοχλητικών» Φαραωνικών επενδύσεων, που θέλουν να στεγάσουν στην ευρύτερη περιοχή, εγκαταστάσεις που αντικειμενικά και ανεξάρτητα από προθέσεις, θα υποβάθμιζαν τα στοιχεία του περιβάλλοντος, της λαογραφίας, της ιστορίας του τόπου, με αμφίβολο ή ελάχιστο ανταποδοτικό όφελος. Αναφέρουμε ενδεικτικά, σχέδια για εγκατάσταση ρυπογόνων υποδομών όπως τον ΧΥΤΑ της Χίου, σχέδια τεράστιων πάρκων ΒΑΠΕ (παλαιότερα Ανεμογεννητριών, πιο πρόσφατα φωτοβολταϊκών) και μεγάλων οικιστικών δομών που η κεντρική εξουσία δεν επιθυμεί πλησίον των αστικών κέντρων, όπως νέα φυλακή ή κλειστή δομή ΠΡΟΚΕΚΑ.
Για την κατασκευή της τελευταίας, ως γνωστόν, δόθηκαν μεγάλες σκληρές οδομαχίες στα πετρώδη εδάφη του Αίπους, μεταξύ των κατοίκων της περιοχής και των δυνάμεων της αστυνομίας τον Φεβρουάριο του 2020: από τη διασταύρωση του Αγίου Ισιδώρου του Πιτυούς, μέχρι το 18ο χιλιόμετρο και από εκεί μέχρι και τις πρώτες στροφές του Αίπους στο Βροντάδο, με τελικό αποτέλεσμα την αποχώρηση των αστυνομικών δυνάμεων και την ματαίωση του σχεδίου. Σημάδι και αυτό, του διαχρονικά ανυπότακτου και ιδιαίτερου χαρακτήρα της περιοχής.
Η αναθέρμανση και αναβίωση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου μέσα σε νέα σύγχρονα πλαίσια, παντρέματος της παράδοσης και της αειφορίας και η αντιμετώπιση του κινδύνου ολικής ερημοποίησης του οικισμού, είναι το στοίχημα που έβαλαν τα τελευταία χρόνια μια σειρά από νέοι επιχειρηματίες και κάτοικοι του χωριού που το 2020 ίδρυσαν την ΚΟΙΝΣΕΠ «Πιτυός προορισμός».